II. EPISTOLA AD MILITES COROTICI
LIBER SECUNDUS: <EPISTOLA AD MILITES COROTICI>.
Patricius peccator indoctus scilicet Hiberione constitutus episcopum me esse fateor. Certissime reor a Deo accepi id quod sum. Inter barbaras itaque gentes habito proselitus et profuga ob amorem Dei; testis est ille si ita est. Non quod optabam tam dure et tam aspere aliquid ex ore meo effundere; sed cogor zelo Dei, et ueritas Christi excitauit, pro dilectione proximorum atque filiorum, pro quibus tradidi patriam et parentes et animam meam usque ad mortem. Si dignus sum, uiuo Deo meo docere gentes etsi contempnor aliquibus.
Manu
mea
scripsi
atque
condidi
uerba
ista
danda
et
tradenda, militibus
mittenda
Corotici, non
dico
ciuibus
meis
neque
ciuibus
sanctorum
Romanorum
sed
ciuibus
daemoniorum, ob
mala
opera
ipsorum. Ritu
hostili
in
morte
uiuunt, socii
Scottorum
atque
Pictorum
†apostatarumque†. Sanguilentos
sanguinare
de
sanguine
innocentium
Christianorum, quos
ego
in
numero
Deo
genui
atque
in
Christo
confirmaui!
Postera
die
qua
crismati
neophyti
in
ueste
candida — flagrabat
in
fronte
ipsorum
dum
crudeliter
trucidati
atque
mactati
gladio
supradictis — misi
epistolam
cum
sancto
presbytero
quem
ego
ex
infantia
docui, cum
clericis, ut
nobis
aliquid
indulgerent
de
praeda
uel
de
captiuis
baptizatis
quos
ceperunt: cachinnos
fecerunt
de
illis.
Idcirco
nescio
quid
magis
lugeam: an
qui
interfecti
uel
quos
ceperunt
uel
quos
grauiter
zabulus
inlaqueauit. Perenni
poena
gehennam
pariter
cum
ipso
mancipabunt, quia
utique
qui
facit
peccatum
seruus
est
et
filius
zabuli
nuncupatur.
Quapropter
resciat
omnis
homo
timens
Deum
quod
a
me
alieni
sunt
et
a
Christo
Deo
meo, pro
quo
legationem
fungor, patricida, fratricida, lupi
rapaces
deuorantes
plebem
Domini
ut
cibum
panis, sicut
ait: Iniqui
dissipauerunt
legem
tuam, Domine, quam
in
supremis
temporibus
Hiberione
optime
benigne
plantauerat
atque
instructa
erat
fauente
Deo.
Non
usurpo. Partem
habeo
cum
his
quos
aduocauit
et
praedestinauit
euangelium
praedicare
in
persecutionibus
non
paruis
usque
ad
extremum
terrae, etsi
inuidet
inimicus
per
tyrannidem
Corotici, qui
Deum
non
ueretur
nec
sacerdotes
ipsius, quos
elegit
et
indulsit
illis
summam
diuinam
sublimam
potestatem, quos
ligarent
super
terram
ligatos
esse
et
in
caelis.
Unde
ergo
quaeso
plurimum, sancti
et
humiles
corde, adulari
talibus
non
licet
nec
cibum
nec
potum
sumere
cum
ipsis
nec
elemosinas
ipsorum
recipi
debeat
donec
crudeliter
<per>
paenitentiam
effusis
lacrimis
satis
Deo
faciant
et
liberent
seruos
Dei
et
ancillas
Christi
baptizatas, pro
quibus
mortuus
est
et
crucifixus.
Dona
iniquorum
reprobat
Altissimus. Qui
offert
sacrificium
ex
substantia
pauperum
quasi
qui
uictimat
filium
in
conspectu
patris
sui. Diuitias, inquit, quas
congregauit
iniuste
euomentur
de
uentre
eius, trahit
illum
angelus
mortis, ira
draconum
mulcabitur, interficiet
illum
lingua
colubris, comedit
autem
eum
ignis
inextinguibilis. Ideoque:
Uae
qui
replent
se
quae
non
sunt
sua, uel: Quid
prodest
homini
ut
totum
mundum
lucretur
et
animae
suae
detrimentum
patiatur?
Longum
est
per
singula
discutere
uel
insinuare, per
totam
legem
carpere
testimonia
de
tali
cupiditate. Auaritia
mortale
crimen.
Non
concupisces
rem
proximi
tui. Non
occides. Homicida
non
potest
esse
cum
Christo. Qui
odit
fratrem
suum
homicida
adscribitur. Uel: Qui
non
diligit
fratrem
suum
in
morte
manet. Quanto
magis
reus
est
qui
manus
suas
coinquinauit
in
sanguine
filiorum
Dei, quos
nuper
adquisiuit
in
ultimis
terrae
per
exhortationem
paruitatis
nostrae?
Numquid
sine
Deo
uel
secundum
carnem
Hiberione
ueni? Quis
me
compulit? Alligatus
sum
Spiritu
ut
non
uideam
aliquem
de
cognatione
mea. Numquid
a
me
piam
misericordiam
quod
ago
erga
gentem
illam
qui
me
aliquando
ceperunt
et
deuastauerunt
seruos
et
ancillas
domus
patris
mei? Ingenuus
fui
secundum
carnem; decorione
patre
nascor. Uendidi
enim
nobilitatem
meam —
non
erubesco
neque
me
paenitet — pro
utilitate
aliorum; denique
seruus
sum
in
Christo
genti
exterae
ob
gloriam
ineffabilem
perennis
uitae
quae
est
in
Christo
Iesu
Domino
nostro.
Et
si
mei
me
non
cognoscunt, propheta
in
patria
sua
honorem
non
habet. Forte
non
sumus
ex
uno
ouili
neque
unum
Deum
patrem
habemus, sicut
ait: Qui
non
est
mecum
contra
me
est, et
qui
non
congregat
mecum
spargit. Non
conuenit: Unus
destruit, alter
aedificat. Non
quaero
quae
mea
sunt.
Non mea gratia sed Deus qui dedit hanc sollicitudinem in corde meo ut unus essem de uenatoribus siue piscatoribus quos olim Deus in nouissimis diebus ante praenuntiauit.
Non mea gratia sed Deus qui dedit hanc sollicitudinem in corde meo ut unus essem de uenatoribus siue piscatoribus quos olim Deus in nouissimis diebus ante praenuntiauit.
Inuidetur
mihi. Quid
faciam, Domine? Ualde
despicior. Ecce
oues
tuae
circa
me
laniantur
atque
depraedantur, et
supradictis
latrunculis, iubente
Corotico
hostili
mente. Longe
est
a
caritate
Dei
traditor
Christianorum
in
manus
Scottorum
atque
Pictorum. Lupi
rapaces
deglutierunt
gregem
Domini, qui
utique
Hiberione
cum
summa
diligentia
optime
crescebat, et
filii
Scottorum
et
filiae
regulorum
monachi
et
uirgines
Christi
enumerare
nequeo. Quam
ob
rem
iniuria
iustorum
non
te
placeat; etiam
usque
ad
inferos
non
placebit.
Quis
sanctorum
non
horreat
iocundare
uel
conuiuium
fruere
cum
talibus? De
spoliis
defunctorum
Christianorum
repleuerunt
domos
suas, de
rapinis
uiuunt. Nesciunt
miseri
uenenum
letale
cibum
porrigunt
ad
amicos
et
filios
suos, sicut
Eua
non
intellexit
quod
utique
mortem
tradidit
uiro
suo. Sic
sunt
omnes
qui
male
agunt:
mortem
perennem
poenam
operantur.
Consuetudo
Romanorum
Gallorum
Christianorum: mittunt
uiros
sanctos
idoneos
ad
Francos
et
ceteras
gentes
cum
tot
milia
solidorum
ad
redimendos
captiuos
baptizatos. Tu
potius
interficis
et
uendis
illos
genti
exterae
ignoranti
Deum; quasi
in
lupanar
tradis
membra
Christi.
Qualem
spem
habes
in
Deum, uel
qui
te
consentit
aut
qui
te
communicat
uerbis
adulationis? Deus
iudicabit. Scriptum
est
enim: Non
solum
facientes
mala
sed
etiam
consentientes
damnandi
sunt.
Nescio
quid
dicam
uel
quid
loquar
amplius
de
defunctis
filiorum
Dei, quos
gladius
supra
modum
dure
tetigit. Scriptum
est
enim:
Flete
cum
flentibus, et
iterum: Si
dolet
unum
membrum
condoleant
omnia
membra. Quapropter
ecclesia
plorat
et
plangit
filios
et
filias
suas
quas
adhuc
gladius
nondum
interfecit, sed
prolongati
et
exportati
in
longa
terrarum, ubi
peccatum
manifeste
grauiter
impudenter
abundat, ibi
uenundati
ingenui
homines, Christiani
in
seruitute
redacti
sunt, praesertim
indignissimorum
pessimorum
apostatarumque
Pictorum.
Idcirco
cum
tristitia
et
maerore
uociferabo: O
speciosissimi
atque
amantissimi
fratres
et
filii
quos
in
Christo
genui
enumerare
nequeo,
quid
faciam
uobis? Non
sum
dignus
Deo
neque
hominibus
subuenire. Praeualuit
iniquitas
iniquorum
super
nos.
Quasi
extranei
facti
sumus. Forte
non
credunt
unum
baptismum
percepimus
uel
unum
Deum
patrem
habemus. Indignum
est
illis
Hiberionaci
sumus.
Sicut
ait: Nonne
unum
Deum
habetis?Quid
dereliquistis
unusquisque
proximum
suum?
Idcirco
doleo
pro
uobis, doleo, carissimi
mihi; sed
iterum
gaudeo
intra
meipsum: non
gratis
laboraui
uel
peregrinatio
mea
in
uacuum
non
fuit. Et
contigit
scelus
tam
horrendum
ineffabile, Deo
gratias, creduli
baptizati, de
saeculo
recessistis
ad
paradisum. Cerno
uos: migrare
coepistis
ubi
nox
non
erit
neque
luctus
neque
mors
amplius, sed
exultabitis
sicut
uituli
ex
uinculis
resoluti
et
conculcabitis
iniquos
et
erunt
cinis
sub
pedibus
uestris.
Uos
ergo
regnabitis
cum
apostolis
et
prophetis
atque
martyribus. Aeterna
regna
capietis, sicut
ipse
testatur
inquit: Uenient
ab
oriente
et
occidente
et
recumbent
cum
Abraham
et
Isaac
et
Iacob
in
regno
caelorum. Foris
canes
et
uenefici
et
homicidae, et: Mendacibus
periuris
pars
eorum
in
stagnum
ignis
aeterni. Non
inmerito
ait
apostolus: Ubi
iustus
uix
saluus
erit, peccator
et
impius
transgressor
legis
ubi
se
recognoscet?
Unde
enim
Coroticus
cum
suis
sceleratissimis, rebellatores
Christi, ubi
se
uidebunt,
qui
mulierculas
baptizatas
praemia
distribuunt
ob
miserum
regnum
temporale, quod
utique
in
momento
transeat? Sicut
nubes
uel
fumus, qui
utique
uento
dispergitur, ita
peccatores
fraudulenti
a
facie
Domini
peribunt; iusti
autem
epulentur
in
magna
constantia
cum
Christo, iudicabunt
nationes
et
regibus
iniquis
dominabuntur
in
saecula
saeculorum, Amen.
Testificor
coram
Deo
et
angelis
suis
quod
ita
erit
sicut
intimauit
imperitiae
meae. Non
mea
uerba
sed
Dei
et
apostolorum
atque
prophetarum
quod
ego
Latinum
exposui, qui
numquam
enim
mentiti
sunt. Qui
crediderit
saluus
erit, qui
uero
non
crediderit
condempnabitur, Deus
locutus
est.
Quaeso
plurimum
ut
quicumque
famulus
Dei
promptus
fuerit
ut
sit
gerulus
litterarum
harum, ut
nequaquam
subtrahatur
uel
abscondatur
a
nemine, sed
magis
potius
legatur
coram
cunctis
plebibus
et
praesente
ipso
Corotico. Quod
si
Deus
inspirat
illos
ut
quandoque
Deo
resipiscant, ita
ut
uel
sero
paeniteant
quod
tam
impie
gesserunt — homicida
erga
fratres
Domini — et
liberent
captiuas
baptizatas
quas
ante
ceperunt, ita
ut
mereantur
Deo
uiuere
et
sani
efficiantur
hic
et
in
aeternum! Pax
Patri
et
Filio
et
Spiritui
Sancto, Amen.
Relevant passage in:
Manuscripts
Print editions
Translations